Repetitorluq xidməti bahalaşdı - Təhsili "bazar"a kim çevirir?

"Azərbaycan Reallığı xatırladır ki, artıq bir neçə gündür bir sıra KİV və sosial mediada ilin əvvəlindən repetitorluq xidmətlərinin qiymətləri artdığı qeyd edilir. Artımların təxminən 30 faizə qədər olduğu bildirilib.
 
Məsələ ilə bağlı Elm və Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvü, Azərbaycan Gənc Alim, Doktorant və Magistrlər Cəmiyyətinin sədri, fəlsəfə doktoru İlqar Orucov qeyd edib ki, repetitorluq Azərbaycanda universitetlərə qəbul olmaq üçün vasitə olaraq istifadə olunur.
 
"Repetitor xidməti vergiyə cəlb olunmur və bütövlükdə bu xidmətin legallaşdırılması istiqamətində bu və ya digər hüquqi tənzimləmələr həyata keçirilmir. Buna baxmayaraq, repetitor qiymətləri gündən-günə qalxır. Onların da kifayət qədər öz əsaslandırmaları var. Qeyd etdiyim kimi, bütövlükdə bütün xidmətləri bazar özü tənzimləyir və bazarda əgər tələbat varsa, təbii ki, o xidmətin qiyməti qalxır.
 
Görünən odur ki,tələbat var, çoxdur və eyni zamanda, bunun müqabilində onlar qiymətləri qaldırmaqda maraqlıdırlar. Yəni belə deyək, vergiyə cəlb olunmamaq məsələnin bir tərəfidir.
 
Niyə repetitorluğa bu qədər maraq var? Təbii ki, bu xidməti qadağa eləmək mümkün deyil. Çünki xidmət qanuni xidmətdir, onun vergi tərəfi başqa məsələdir. Bacaraqları, bilikləri olan şəxs, əlbəttə ki, repetitorluq fəaliyyəti ilə məşğul ola bilər, bu xidməti göstərə bilər. Amma məsələ budur ki, gələcəkdə bu xidmət daha da genişlənəcək. Hər zaman qeyd edirəm, bizdə repetitorluq daha çox təhsil müəssisələrinə qəbula xidmət edir.
 
Nəyə görə belə olmalıdır? Araşdıqda görürsən ki, o repetitorluq xidmətini göstərən adamların böyük əksəriyyəti elə orta məktəbdə müəllimdir. Ali təhsil müəssisələrində müəllimdir. Bir çox hallarda orta təhsil müəssisələrində olan müəllimlər bilərəkdən bu xidmətdən qazanmaq üçün sinifdə dərs keçmirlər, keyfiyyətli tədris aparmırlar.
 
Dərs keçənlərin də öz iddiaları var. Onlar qeyd edirlər ki, Dövlət İmtahan Mərkəzinin tərtib etdiyi suallar əsasında dərs qurmurlar. Yəni burada repetitorların iddiaları odur ki, tədris proqramları ilə Dövlət İmtahan Mərkəzinin tərtib etdiyi suallar arasında uyğunsuzluqlar var", - o qeyd edib.
 
İ.Orucov bildirib ki, repetitor tələbələrə müştəri gözündən baxırsa, həmin müəllimlərə qarşı ən sərt cəzalar tətbiq olunmalıdır.
 
“Bunlar uzaqlaşdırılmalıdır. Yoxsa gəlib məktəbdə gününü keçirib, sonra repetitor xidməti müqabilində pul almaq yaramaz. Siz təsəvvür edin, bir valideynin bir uşağının repetitor xərcləri 500-600-700 manat təşkil edir. Bu böyük məbləğdir.
 
Direktorlar bu istiqamətdə biabırçı fəaliyyətlə məşğuldurlar. Direktorlarvar ki, pul müqabilində məktəb binalarının qapılarını o repetitorların üzünə açırlar. Çirkin fəaliyyətlərdən biri odur ki, hansısa pul müqabilində şagirdlərin məktəbə gəlməməsinə göz yumurlar. Həftənin 2-3 günü şagird dərsə gəlmir. Mütləq şəkildə bunu həll etmək və üzərində getmək lazımdır”, – deyə o vurğulayıb.